Powstańcy pozostali tu na zawsze po to, byśmy mogli być Polakami i abyśmy wolność, którą od nich otrzymaliśmy zagospodarowywali odpowiedzialnie, a więc nie poprzez wychodzenie z pewnymi żalami do zagranicy, nie poprzez kłótnie, nie poprzez niezgodę, tylko poprzez budowanie kompromisu. Bo jak tego nie będzie, to kamienie wołać będą. Ale wtedy będzie już za późno - mówił dziś na Kopnej Górze burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski, podczas uroczystości w 187. rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego.
Na cmentarzu utworzonym nieopodal Sokołdy spoczywają żołnierze pułkownika Józefa Zaliwskiego. W lipcu 1831 roku - najprawdopodobniej w wyniku zdrady - wracający spod Wilna oddział powstańczy został zaatakowany przez wojska carskie. Moskale wykorzystując zaskoczenie i osłonę nocy pobili Polaków, rozpraszając oddział. Zabitych wrzucili później do jednego dołu.
Mogiłę udało się odnaleźć kilkanaście lat temu dzięki zaangażowaniu m.in. pasjonatów ze Stowarzyszenia Collegium Suprasliense, pracowników Nadleśnictwa Supraśl i dyrekcji Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej.
Badania kości przeprowadzone przez ekspertów pozwoliły ustalić, że zabici powstańcy mieli obrażenia zadane szablami i kolbami karabinów. Na czaszkach znaleziono też charakterystyczne wgniecenia i złamania, co dowodziło, że polscy żołnierze nie ponieśli śmierci bezpośrednio w walce, ale potem, gdy byli już bezbronni, a Rosjanie ich dobijali. Powstańców obdarto z odzieży, obrabowano i bezładnie zrzucono warstwami do dołu.
W 2010 roku otwarty został cmentarz w Kopnej Górze, gdzie spoczęły doczesne szczątki żołnierzy pułkownika Zaliwskiego. Od tamtej pory w rocznicę potyczki pod Sokołdą (7 lipca) oraz wybuchu Powstania Listopadowego (29 listopada) czci się tam pamięć insurgentów.
Dziś w uroczystości na Kopnej Górze wzięli m.in. udział przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, instytucji z gminy Supraśl i powiatu białostockiego, harcerze, młodzież z pobliskich szkół i żołnierze z 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego. Poseł Mieczysław Baszko przypomniał starania samorządowców, którzy dążyli do utworzenia w tym miejscu nekropolii. Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski mówił o wydarzeniach sprzed siedmiu lat, gdy trumny ze szczątkami powstańców spoczęły w Kopnej Górze. Burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski nawiązał m.in. do obecnej sytuacji w kraju (patrz wideo poniżej).
Po Apelu Poległych, w którym przypomniano postaci Powstania Listopadowego, ale też mieszkańców regionu, którzy stanęli do walki z Moskalami w 1831 roku oraz członków polskiej delegacji, którzy zginęli 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, żołnierze oddali salwę honorową, a delegacje złożyły kwiaty, wieńce i znicze pod pomnikiem.
Powstanie Listopadowe wybuchło w Warszawie w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku. Swoim zasięgiem objęło ówczesne Królestwo Polskie i część tzw. ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń). Moskwie udało się je stłumić jesienią 1831 roku po ciężkich walkach, sforsowaniu Wisły i dokonaniu skutecznego ataku od zachodu na stolicę Polski.
(pb)
Uroczystości na Kopnej Górze: