Już jutro księża m. in. z parafii NMP Matki Miłosierdzia w Wasilkowie zapukają do drzwi wiernych. Kiedy i na jakich ulicach odbędzie się kolęda w Wasilkowie? Jak przygotować się na wizytę księdza?
Kolęda. Co trzeba przygotować?
Kolęda rozpoczyna się już jutro, 27 grudnia, w wielu parafiach wschodniej części powiatu białostockiego. Na wizytę księdza wierni powinni przygotować stół nakryty białym obrusem, Pismo Święte, świece oraz wodę święconą i kropidło. Zwyczajem jest też wpisywanie się duszpasterzy do zeszytów od religii. Tradycyjnie przekazywane są również zwykle ofiary pieniężne m. in. na utrzymanie kościoła.
Tradycja zakorzeniona w czasach rzymskich
Zwyczaj odwiedzin duszpasterskich w okresie Bożego Narodzenia pojawił się w średniowieczu. Przyjmuje się, że zakorzenienie kolędowania w tradycji chrześcijańskiej następowało od XIII wieku.
Kościół zaadaptował jednak kolędę ze świeckich, ludowych zwyczajów. Sama nazwa odwiedzin kapłana pochodzi z języka łacińskiego (calendae) i oznacza pierwszy dzień miesiąca. W starożytnym Rzymie istniała tradycja odwiedzin w tzw. styczniowe kalendy, czyli początek nowego roku. Do Polski nazwa „kolęda” dotarła z Czech i oznaczała pierwotnie noworoczną pieśń, śpiewaną podczas odwiedzin wiejskich gospodarzy.
Jak pisze Agnieszka Dziarmaga w artykule „Duszpasterska wizyta, duszpasterska szansa” opublikowanym na portalu niedziela.pl, Kościół zaadaptował te ludowe zwyczaje, łącząc je z błogosławieństwem domów w uroczystość Trzech Króli. Ponieważ nie dało się jednak zrobić tego w ciągu jednego dnia, odwiedziny duszpasterskie rozłożono na dłuższy okres.
Proboszcz konfiskował książki
Co ciekawe w XV i XVI wieku w Polsce celem kolędy było także zwalczanie praktyk zabobonnych lub heretyckich. Kolędujący proboszcz oprócz nauczania wiernych pacierza i zachęcania do lektury religijnej, miał także obowiązek konfiskowania książek, których treść stałaby w sprzeczności z nauczaniem Kościoła. Odwiedziny były też przygotowaniem do spowiedzi i komunii wielkanocnej. Proboszcza do soboru trydenckiego często zastępował skryba - kierownik szkoły parafialnej, organista bądź zakrystianin.
Ofiara na kolędę. Kiedyś było to piętnowane
W XVIII i XIX wieku kapłani niektórych diecezji odwiedzali także innowierców. Piętnowano wówczas żądania daniny od wiernych. Datki miały być wyłącznie dobrowolne, wyjątkiem były Prusy, gdzie płacono stawkę kolędową (obowiązek dotyczył również protestantów) oraz Śląsk, gdzie danina była przeznaczana na niższą służbę kościelną rekrutowaną z miejscowej ludności.
Kolęda to obowiązek księży
Obowiązek kolędowania na księży Kościoła Katolickiego nakłada Kodeks Prawa Kanonicznego, który mówi, że kapłani powinni poznawać swoich wiernych. Obecnie obowiązująca forma wizyty duszpasterskiej - poza drobnymi modyfikacjami - jest niezmienna od okresu międzywojennego.
Kolęda w parafii NMP Matki Miłosierdzia w Wasilkowie 2019/2020. Harmonogram
27 grudnia wizyty duszpasterskie rozpoczną księża z parafii przy ul. Białostockiej w Wasilkowie. Tego dnia kolęda rusza też w wielu innych parafiach. Porządek odwiedzin jest zwykle odczytywany co tydzień w niedzielę podczas ogłoszeń, czasami jest też zamieszczany na stronach internetowych kościołów.
Harmonogram kolędy w parafii NMP Matki Miłosierdzia w Wasilkowie (za: wasilkow.archibial.pl):
27.12.2019 piątek: ul. Kościuszki, Ciemna
28.12.2019 sobota: ul. Kościelna, Kupiecka, Słoneczna, Witosa
30.12.2019 poniedziałek ul. Sienkiewicza
02.01.2020 czwartek ul. Kolejowa, Wspólna, Dolna
04.01.2020 sobota ul. Wojtachowska, Wielobranżowa
07.01.2020 wtorek ul. Białostocka numery parzyste
08.01.2020 środa ul. Białostocka nieparzyste, Wodociąg
09.01.2020 czwartek ul. Dworna
10.01.2020 piątek ul. Błękitna, Piasta
11.01.2020 sobota ul. Godlewskiego, ul. Kryńska (od początku)
13.01.2020 poniedziałek ul. E. Plater I kl. 1 i 2, ul. Łazienna, Rynek Kilińskiego
14.01.2020 wtorek ul. E. Plater I kl. 3 i blok Va, ul. Mickiewicza, Zielona
15.01.2020 środa ul. E. Plater II kl. 1 i 2, ul. Jana Pawła II, Pogodna
16.01.2020 czwartek ul. E. Plater II kl. 3 i 4, ul. Gajna
17.01.2020 piątek ul. E. Plater III kl. 1 i 2, ul. Jakimy
18.01.2020 sobota ul. E. Plater III kl. 3 i 4, ul. Jurowiecka, Ogrodowa, Przytorowa
20.01.2020 poniedziałek ul. E. Plater IV kl. 1 i 2, ul. Grodzieńska, Wyszyńskiego
21.01.2020 wtorek ul. E. Plater IV kl. 3 i 4, Nowa (od początku), Bagienna, Bociania
22.01.2020 środa ul. E. Plater V kl. 1 i 2, ul. Czysta (oprócz bloku), Nadrzeczna
23.01.2020 czwartek ul. E. Plater V kl. 3 i 4, ul. Czysta blok 23, kl. 1 i 2
24.01.2020 piątek ul. E. Plater VI kl.1, 2, 3 i 4, ul. Czysta blok 23 kl. 3, 4, 5
25.01.2020 sobota ul. Rzemieślnicza, Wołowicza, Staszica, Górnickiego, Elektryczna, Przejazdowa, Spożywcza
27.01.2020 poniedziałek ul. E. Plater VII kl. 1 i 2, 3 i 4
28.01.2020 wtorek ul. Czysta blok 23 kl. 6, 7, 8, 9, 10
(mik)