Można będzie zobaczyć zapomniane już dziś obrzędy: „Chodzenia z królewną”, czy „Wodzenia kusta”, które kiedyś były nieodłącznym elementem Zielonych Świątek na podlaskiej wsi. Festyn etnograficzny związany z obchodami tego ludowego święta odbędzie się w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie w najbliższą niedzielę, 20 maja, w godzinach 12.00 – 18.00.
Zielone Świątki to potoczna nazwa święta Zesłania Ducha Świętego, ale tradycja radowania się wiosną sięga czasów przedchrześcijańskich. Najbardziej charakterystycznym spośród zielonoświątkowych zwyczajów jest strojenie domów i budynków gospodarskich młodymi gałązkami. Powszechnym zwyczajem jest zatykanie ich w strzechę, czy w ściany budynku mieszkalnego, rzadziej rozrzuca się gałęzie po podwórku. Młode drzewka brzozowe, które Słowianie uznawali za święte, mieszkańcy wsi ustawiają przy drzwiach. Wewnątrz domu ozdabiane były okna, obrazy i ikony. Do dekoracji używało się także tataraku, głównie ze względu na jego aromatyczny zapach.
Najważniejsze z przyczyn, dla których ludzie świętowali i wciąż świętują nadejście wiosny, to ponowna możliwość wypasu bydła na łąkach i chęć ochrony upraw. Stąd zwyczaj pędzenia przez wieś zwierząt przystrojonych wiankami z brzozy i polnych kwiatów, czy uroczystego obchodzenia pól, by przepędzić z nich złe duchy i zapewnić sobie urodzaj. Z tych samych przyczyn na Podlasiu w Zielone Świątki ludzie palili kiedyś ogniska, które miały strzec obsiane pola przed czarownicami.
W tym roku w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej znów można będzie poczuć dawną atmosferę tego ludowego święta. Zespoły folklorystyczne z kraju i zagranicy odtworzą zielonoświątkowe zwyczaje: „Chodzenie z królewną” i „Wodzenie kusta”. Pierwszy zaprezentują grupy artystyczne z Knyszyna, Moniek i Trzciannego, drugi – zespół Hamanina z Mińska na Białorusi. Jak co roku prezentacjom będzie towarzyszył kiermasz rękodzieła ludowego, degustacja i sprzedaż potraw regionalnych, warsztaty garncarskie i plecionkarskie, które poprowadzą mistrzowie tych rzemiosł. Ciekawym wydarzeniem będzie także otwarcie wystawy „10 lat Zielonych Świątek w Skansenie”.
Zielone Świątki w Skansenie. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej; 20 maja, godz. 12.00-18.00
Program:
12.00 – 12.30 - Hamanina (Mińsk), Żemerwa (Bielsk Podlaski)
12.45 – 13.00 - Wodzenie kusta (Hamanina, Żemerwa)
13.15 – 13.45 - Zespół śpiewaczy Rospuda z Filipowa i Piotr Szymanowski
14.00 – 14.30 - Wernisaż wystawy „Między pokoleniami. Etnografia i dziedzictwo” oraz projekcja filmu „Kaliśnie życie” (Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna, Warszawa)
14.45 – 15.15 - Chodzenie z królewną (Knyszynianki, Pogodna Jesień, Tęcza, Wrzosy, Trzciannianki, Kompania Męska, Młodzieżowy Amatorski Teatr Tradycji z Knyszyna)
15.30 – 16.00 - Knyszynianki (Knyszyn), Pogodna Jesień (Mońki), Tęcza (Trzcianne), Wrzosy (Mońki), Trzciannianki (Trzcianne), Kompania Męska (Kalinówka Kościelna)
16.15 – 16.45 - Zespół Pieśni i Tańca Ranok (Bielsk Podlaski)
17.00 – 17.30 - Zespół Pieśni i Tańca Kurpie Zielone (Białystok).
opr. (pb)